অধ্যায় ৩ঃ কৃত্ৰিম আঁহ আৰু প্লাষ্টিক- বিজ্ঞান- অষ্টম শ্ৰেণী- Chapter 3- Synthetic Fibres and Plastics- Science -Class 8

  অনুশীলনীঃ

১) কিছুমান আঁহক সাংশ্লেষিক বুলি কোৱা হয় কিয় ? ব্যাখ্যা কৰা ৷

উত্তৰঃ কিছুমান আঁহক সাংশ্লেষিক বুলি কোৱা হয় কাৰণ এই আহঁবোৰৰ কিছুমানক মানুহে প্ৰস্তুত কৰে ৷ সাংশ্লেষিক আঁহবোৰক মানৱসৃষ্ট আঁহ বুলিও কোৱা হয় ৷ 

২) শুদ্ধ উত্তৰত " ✔ " চিন দিয়া ৷

সাংশ্লেষিক আঁহসমূহৰ  পৰা  ৰেয়ন বেলেগ, কিয়নো - 

(ক) ইয়াৰ এটা ৰেচম-সদৃশ ৰূপ আছে ৷

(খ) ইয়াক কাঠৰ-মণ্ডৰ পৰা পোৱা যায় ৷

(গ) প্ৰাকৃতিক আঁহবোৰৰ দৰে ইয়াৰ আঁহবোৰ বব পাৰি ৷

উত্তৰঃ সাংশ্লেষিক আঁহসমূহৰ  পৰা  ৰেয়ন বেলেগ, কিয়নো - 

(ক) ইয়াৰ এটা ৰেচম-সদৃশ ৰূপ আছে ৷

(খ)✔ ইয়াক কাঠৰ-মণ্ডৰ পৰা পোৱা যায় ৷

(গ) প্ৰাকৃতিক আঁহবোৰৰ দৰে ইয়াৰ আঁহবোৰ বব পাৰি ৷

৩) উপযুক্ত শব্দৰে খালী ঠাই পূৰ কৰা ৷

(ক) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰক _______ বা ________ বুলিও কোৱা হয় ৷

(খ) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰক ______ নামৰ কেঁচামালৰ পৰা সংশ্লেষণ কৰা হয় ৷

(গ) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰৰ দৰে প্লাষ্টিকো এবিধ ______ ৷ 

উত্তৰঃ 

(ক) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰক কৃত্ৰিম বা মানৱসৃষ্ট আঁহ বুলিও কোৱা হয় ৷

(খ) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰক পেট্ৰ'লিয়াম নামৰ কেঁচামালৰ পৰা সংশ্লেষণ কৰা হয় ৷

(গ) সাংশ্লেষিক আঁহবোৰৰ দৰে প্লাষ্টিকো এবিধ বহুযোগী ৷

৪) নাইলনৰ আঁহবোৰ যে বৰ শক্তিশালী সেইটো বুজাবলৈ উদাহৰণ দিয়া ৷

উত্তৰঃ নাইলনৰ আঁহবোৰ মজবুত, নমনীয় আৰু পাতল ৷ নাইলনৰ আহঁবোৰ উজ্জ্বল আৰু ধুবলৈ সহজ ৷ শিলাৰোহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা পেৰাচুট আৰু ৰছী বনাবলৈও নাইলন ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ নাইলন সূতা এডাল আচলতে তীখাৰ তাঁৰ এডালতকৈ বেছি শক্তিশালী ৷ 

৫) খাদ্য জমা কৰি ৰখাত প্লাষ্টিকৰ পাত্ৰবোৰক পছন্দ কৰা হয় কিয় ?

উত্তৰঃ খাদ্য জমা কৰি ৰখাত প্লাষ্টিকৰ পাত্ৰবোৰক পছন্দ কৰা হয় কাৰণ এই পাত্ৰবোৰ কম ওজনৰ, কম দামৰ, মজবুত আৰু এইবোৰক ব্যৱহাৰ কৰাটোও সহজ আৰু ই খাদ্যৰ লগতে বিক্ৰিয়া নকৰে ৷ 

৬) তাপনমনীয় আৰু তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য ব্যাখ্যা কৰা ৷ 

উত্তৰঃ (ক) যিবোৰ প্লাষ্টিক তপতালে সহজে বিকৃত হয় আৰু সহজে বাঁজ কৰিব পাৰি তেনে প্লাষ্টিকবোৰক থাৰ্ম'প্লাষ্টিক বা তাপনমনীয় প্লাষ্টিক বুলি কোৱা হয় ৷ উদাহৰণঃ পলিথিন , PVC ইত্যাদি ৷               আনহাতে যিবোৰ প্লাষ্টিক এবাৰ আকৃতি দিয়াৰ পাছত পুনৰ তপতালেও কোমলাব নোৱাৰি তেনে প্লাষ্টিকক থাৰ্ম'ছেটিং প্লাষ্টিক বা তাপদৃঢ় প্লাষ্টিক বোলা হয় ৷ উদাহৰণঃ বেকেলাইট , মেলামাইন ইত্যাদি ৷

          (খ) তাপনমনীয় প্লাষ্টিকবোৰ তাপৰ সু-পৰিবাহী, আনহাতে তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকবোৰ তাপৰ কু-পৰিবাহী ৷ 

৭) তলত দিয়াবোৰ কিয় তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকেৰে বনোৱা হয় ব্যাখ্যা কৰা ৷

(ক) ছছপেনৰ নাল 

(খ) বিদ্যুতৰ প্লাগ/ছুইছ/ প্লাগ ব'ৰ্ড 

উত্তৰঃ  

(ক) ছছপেনৰ নালঃ 

       ছছপেন যিহেতু জুইৰ ওচৰত প্ৰায়ে থাকিব আৰু জুইৰ তাপৰ ফলত ইয়াৰ নাল কোমল হৈ যোৱাটো উচিত নহয় সেইবাবে চচপেনৰ নালটো তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকেৰে বনোৱা হয় ৷ তাপনমনীয় প্লাষ্টিক লগালে ই তাপৰ প্ৰভাৱত সহজে বিকৃতি হ'ব ৷ 

(খ) বিদ্যুতৰ প্লাগ/ছুইচ/ প্লাগ ব'ৰ্ডঃ

     বিদ্যুতৰ প্লাগ/ছুইচ/ প্লাগ ব'ৰ্ড ইত্যাদিবোৰ বিদ্যুত শক্তিৰ লগত সংযোগ হৈ থাকে আৰু এই ছুইচবোৰ মানুহে সদায় ঘৰত ব্যৱহাৰ কৰি থাকে অৰ্থাৎ লাইট অন-অফ কৰিবলৈ নিজৰ হাত ব্যৱহাৰ কৰি থাকে  , বৈদ্যুতিক তাঁৰৰ লগত সংযোগ হৈ থাকিলেও এইবোৰ বিদ্যুতৰ কু-পৰিবাহী কাৰণ এইবোৰ তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকেৰে বনোৱা হয় ৷ 

৮) তলত দিয়া সামগ্ৰীসমুহৰ পদাৰ্তবোৰক "পুনৰাবৰ্তন কৰিব পৰা" আৰু "পুনৰাবৰ্তন কৰিব নোৱাৰা" হিচাপে শ্ৰেণীভূক্ত কৰা -

 টেলিফোনৰ সা-সৰঞ্জাম, প্লাষ্টিকৰ খেলনা, কুকাৰৰ নাল, কেৰি-বেগ, বল-পেইণ্ট পেন, প্লাষ্টিকৰ বাটি, বৈদ্যুতিক তাঁৰৰ প্লাষ্টিকৰ আৱৰণ, প্লাষ্টিক চকী, বৈদ্যুতিক ছুইচ ৷ 

উত্তৰঃ  

পুনৰাবৰ্তন কৰিব পৰাঃ 

  প্লাষ্টিকৰ খেলনা, কেৰি-বেগ, প্লাষ্টিকৰ বাটি, বৈদ্যুতিক তাঁৰৰ প্লাষ্টিকৰ আৱৰণ, প্লাষ্টিক চকী ৷

পুনৰাবৰ্তন কৰিব নোৱাৰাঃ

  টেলিফোনৰ সা-সৰঞ্জাম, কুকাৰৰ নাল, বল-পেইণ্ট পেন, বৈদ্যুতিক ছুইচ 

৯) ৰাণাই গ্ৰীষ্মকালৰ বাবে ছাৰ্ট কিনিব খুজিছে ৷ তেওঁ কপাহী ছাৰ্ট নে সাংশ্লেষিক আঁহেৰে তৈয়াৰী ছাৰ্ট কিনাটো উচিত হ'ব ? কাৰণ দৰ্শাই ৰাণাক উপদেশ দিয়া ৷

উত্তৰঃ ৰাণাই গ্ৰীষ্মকালৰ বাবে ছাৰ্ট কিনিব খুজিছে ৷ তেওঁ কপাহী ছাৰ্ট  কিনাটো উচিত হ'ব কাৰণ কপাহী কাপোৰে অতি সহজে ঘাম পানী সমূহ শোষণ কৰি ৰাণাৰ শৰীৰক শীতল কৰি পেলাব , কিনতু সাংশ্লেষিক আঁহেৰে তৈয়াৰী ছাৰ্টে ঘাম পানী শোষণ কৰিব নোৱাৰিব ৷ সেইবাবে মই ৰাণাক ৰাণাক উপদেশ হিচাপে  গ্ৰীষ্মকালৰ বাবে কপাহী ছাৰ্ট কিনিবলৈ কম ৷ 

১০) প্ৰকৃতিগতভাৱে প্লাষ্টিকসমূহ যে অ-ক্ষয়কাৰী তাক দেখুৱাবলৈ উদাহৰণ দিয়া ৷

উত্তৰঃ প্ৰকৃতিগতভাৱে প্লাষ্টিকসমূহ যে অ-ক্ষয়কাৰী কাৰণ প্লাষ্টিকে পানী আৰু বায়ুৰ লগত বিক্ৰিয়া নকৰে আৰু সেইবাবে ইয়াক মামৰে নধৰে ফলত ইয়াৰ ক্ষয়ো নহয় ৷ 

১১) টুথ ব্ৰাছ এডালৰ নাল আৰু নোমবোৰ একে পদাৰ্থৰে তৈয়াৰী কৰাটো উচিত নে ? ব্যাখ্যা কৰা ৷ 

উত্তৰঃ টুথ ব্ৰাছ এডালৰ নাল আৰু নোমবোৰ একে পদাৰ্থৰে তৈয়াৰী কৰাটো উচিত নহয় ৷ টুথ ব্ৰাছ এডালৰ নালডাল অলপ টান হোৱা উচিত আৰু ইয়াৰ নোমবোৰ কোমল হোৱা উচিত ৷ 

১২) "পৰাপক্ষত প্লাষ্টিক এৰাই চলিবা" - এই পৰামৰ্শৰ ওপৰত মতামত দিয়া ৷ 

উত্তৰঃ "পৰাপক্ষত প্লাষ্টিক এৰাই চলিবা" - এই পৰামৰ্শৰ ওপৰত তলত মতামত দিয়া হ'ল -

          প্লাষ্টিক পচিবলৈ যিহেতু বহুত বছৰ লাগে, সেয়ে ই পৰিৱেশ-হিতৈষী নহয় ৷ ই পৰিৱেশ প্ৰদুষণ কৰে ৷ ইয়াৰ উপৰি সাংশ্লেষিক পদাৰ্থৰ দহন প্ৰক্ৰিয়া খুবেই লেহেম গতিত হয় আৰু ই সম্পূৰ্ণৰূপে পুৰি নাযায় ৷ দহন প্ৰক্ৰিয়াত প্লাষ্টিকে বায়ুমণ্ডললৈ বহুতো ধোঁৱা েৰি দি বায়ুৰ প্ৰদূষণ ঘটায় ৷ সেইবাবে প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰৰ পৰা এৰাই চলিব লাগে ৷ 

        আমি কেতিয়াবা দেখা পাওঁ যে গৰুবোৰে পেলনীয়া আৱৰ্জনাৰ পৰা খাদ্য খাওঁতে সিহঁতে পলিথিনৰ মোনা আৰু খাদ্য মেৰিওৱা আৱৰণ গিলি থয় ৷ প্লাষ্টিকৰ পদাৰ্থবোৰে গৰুৰ বা আন প্ৰাণীৰ পাকস্থলীত এটা তৰপৰ সৃষ্টি কৰে আৰু ইয়েই প্ৰাণিবোৰৰ মৃত্যুৰ কাৰণ হ'ব পাৰে ৷ সেয়েহ আমি প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰৰ পৰা এৰাই চলিব লাগে ৷ 

        প্লাষ্টিকৰ মোনাবোৰ য'তে-ত'তে দলিওৱাৰ কাৰণে নলা-নৰ্দমাবোৰ বন্ধ হয় ৷ কেতিয়াবা আমি বৰ অসাৱধান হওঁ আৰু চিপছ্, বিস্কুট আৰ আন খাদ্য মেৰিওৱা আৱৰণবোৰ আলিবাট বা পাৰ্ক বা বনভোজ স্থলীত দলিয়াই দিওঁ ৷ আমাৰ ব্যৱহাৰৰ বাবেই  এনে হৈছে ৷ সেইবাবে আমি প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰৰ পৰা এৰাই চলিব লাগে ৷

১৩)"A" স্তম্ভত দিয়া শব্দবোৰক "B" স্তম্ভত দিয়া খণ্ড-বাক্যৰ লগত শুদ্ধকৈ মিলোৱা - 

A                       B

(i) পলিয়েষ্টাৰ               (a) কাঠৰ মণ্ড ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰস্তুত কৰা হয় ৷

(ii) টেফ্লন                    (b) পেৰাচুট আৰু মোজা বানবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷

(iii) ৰেয়ন                    (c) কৰাল নলগা/ লাগি নধৰা ৰন্ধন সা-সৰঞ্জাম বনাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷

(iv) নাইলন                  (d) সহজে শোটোৰা নপৰা কাপোৰ ৷

উত্তৰঃ 

A                       B

(i) পলিয়েষ্টাৰ               (d) সহজে শোটোৰা নপৰা কাপোৰ ৷

(ii) টেফ্লন                    (c) কৰাল নলগা/ লাগি নধৰা ৰন্ধন সা-সৰঞ্জাম বনাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷

(iii) ৰেয়ন                    (a) কাঠৰ মণ্ড ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰস্তুত কৰা হয় ৷

(iv) নাইলন                 (b) পেৰাচুট আৰু মোজা বানবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷

১৪) "সাংশ্লেষিক আঁহসমূহৰ উৎপাদন আচলতে বন সংৰক্ষণত সহায় কৰি আছে " - মতামত দিয়া ৷ 

উত্তৰঃ 

১৫) তাপ নমনীয় প্লাষ্টিক যে বিদ্যুতৰ কু-পৰিবাহী সেইটো দেখুৱাবলৈ এটা ক্ৰিয়াকলাপ বৰ্ণনা কৰা ৷ 

উত্তৰঃ তাপ নমনীয় প্লাষ্টিক যে বিদ্যুতৰ কু-পৰিবাহী সেইটো দেখুৱাবলৈ তলত এটা কাৰ্যকলাপ বৰ্ণনা কৰা হ'ল- 

   [ তাপ নমনীয় প্লাষ্টিক যে বিদ্যুতৰ কু-পৰিবাহী সেই কাৰ্যকলাপটো  দেখুওৱাৰ আগতে প্ৰথমতে আমি জানি লওঁ যে তাপ নমনীয় প্লাষ্টিক কাক কয় ? সাধাৰণতে যিবোৰ প্লাষ্টিক তপতালে সহজতে বিকৃত হয় আৰু সহজে ভাঁজ কৰিব পাৰি তেনে প্লাষ্টিকক থাৰ্ম'প্লাষ্টিক বা তাপনমনীয় প্লাষ্টিক বোলা হয় ৷ পলিথিন আৰু PVC(Polyvinyl chloride) থাৰ্ম'প্লাষ্টিকৰ উদাহৰণ ৷ এইবোৰক খেলনা, ফণি আৰু নানান ধৰণৰ পাত্ৰ উৎপাদন কৰাত ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ ]

         আমাক লাগিব তাপ নমনীয় প্লাষ্টিকঃ ফণি , এটা কোষ , এটা সৰু বাল্ব , তাপদৃঢ় প্লাষ্টিকঃ